Geert Janssens Universiteit Gent

Wilde dieren hebben het wereldwijd zwaar te verduren door milieuvervuiling, klimaatverandering en versnippering van hun leefgebied. Biodiversiteit – de verscheidenheid in organismen die onze wereld bewonen – is nochtans van cruciaal belang om de natuur in balans te houden, inclusief alle voordelen die de natuur heeft voor de mens. De veranderingen in hun leefgebied veroorzaken ook wijzigingen in hun voedselweb, waardoor ze niet langer een optimaal dieet kunnen vergaren. Dit is vaak de oorzaak voor een verhoogde ziektegevoeligheid, een kortere levensduur en verminderde voortplanting. Een goede kennis van de natuurlijke voeding van wilde dieren vormt de eerste stap in het vinden van oplossingen. Om diersoorten de kans te geven op overleving is het soms nodig om ze in dierentuinen of andere conservatiecentra te houden en te kweken. Omdat er vaak niet genoeg onderzoek gebeurde naar de samenstelling van de voeding in de natuur, blijven ook daar problemen met voeding bestaan. Enkele voorbeelden van gezondheidsproblemen ten gevolge van inadequate voeding, zijn nieraandoeningen bij jachtluipaarden, ijzerstapelingsziekte bij zwarte neushoorns,  skeletafwijkingen bij reptielen en amfibieën, en vooral ook overgewicht en obesitas bij zowat alle diersoorten. Die laatste aandoening is verantwoordelijk voor problemen met diabetes, ontstekingen en hart- en vaatziekten bij deze al kwetsbare dieren. S4A-geassocieerd onderzoeker Geert Janssens wil om die redenen meer onderzoek doen naar de natuurlijke voeding van wilde dieren, en hiermee oplossingen aanreiken waarmee deze dieren zowel onder conservatie als in het wild een betere kans op een gezond leven krijgen. Hij bestudeert hoe de mens een invloed heeft (gehad) op het dieet van wilde dieren, en bekijkt hoe we een stap terug in de goeie richting kunnen zetten van een gezondere voeding voor deze dieren. Zijn team bestudeert hiervoor een brede range aan diersoorten: dit kan gaan van de natuurlijke voeding van kikkers en hoe veranderingen daarin een invloed hebben op hun gezondheid tot de invloed van dierlijke vezel en structuur in de voeding van jachtluipaarden. Hij gebruikt hiervoor graag het principe van “comparatieve voeding”, wat betekent dat er veel te leren valt over de natuurwetten inzake voeding wanneer diersoorten met elkaar worden vergeleken. Een studie bij één of enkele diersoorten kan daarom veel meer betekenen dan enkel voor die soorten.

CV van Geert

Prof. Geert Janssens doceert dierenvoeding aan de dierenartsstudenten van Universiteit Gent. Zijn onderzoek focust op de rol en functie van het maagdarmkanaal, hoe via de voeding het energiemetabolisme van het dier beïnvloedt kan worden en hoe de mineralenhuishouding in het lichaam van dieren werkt. Hij ziet in de vergelijkende diervoeding een grote meerwaarde, de voeding en fysiologie van zowel wilde als gehouden dieren heeft daarbij zijn interesse.  Hij is daarom ook betrokken bij de "Comparative Nutrition Society".

Wouter Hendriks Wageningen Universiteit & Universiteit Utrecht

Van nature nieuwsgierig naar de werking van mens, dier en machine, begon Wouter zijn studie Dierwetenschappen aan de Wageningen Universiteit in 1987. Tijdens zijn stage in Nieuw-Zeeland ontving hij de uitnodiging om een PhD te doen aan Massey University, en wel in de zojuist geopende kattenunit. De beslissing was snel genomen! In zijn promotieonderzoek ontwikkelde hij een model om de aminozuurbehoefte van katten te bepalen en stuitte op het kleine maar nog vrijwel onbekende component felinine. Een klein bedrag werd door zijn supervisor gereserveerd voor verder onderzoek hierin; het bleek de beste investering ooit. Dat onderzoek met katten veeleisend kan zijn ontdekte hij snel; zie die katten maar eens over te halen een bepaald voer te eten en hun ontlasting te doen op een kattenbak met gazen bodem. Maar de aanhouder wint en het resultaat van 4 jaar onderzoek was een proefschrift met 9 gepubliceerde artikelen. Na zijn promotie werd hij aangesteld als directeur van de kattenunit en in 2000 werd hij hoofd van de Animal Nutrition & Physiology group op Massey. In 2005 kwam hij met zijn gezin weer terug naar Nederland om als hoogleraar Diervoeding aan Wageningen Universiteit de vakgroep te leiden. In 2008 werd hij bij de Faculteit Diergeneeskunde aangesteld als de hoogleraar Voeding. Zijn werk is het beste te omschrijven als vooruitstrevend, doelgericht en met visie. Wouter heeft thuis altijd katten om zich heen gehad. Op dit moment wordt hij dagelijks gewekt door twee hongerige katten, Tika en Sint Ab, en een knuffelgrage hond Mitch. 

CV van Wouter

Prof. Dr ir. Wouter Hendriks heeft rond dit schrijven 300+ wetenschappelijke artikelen, boekhoofdstukken en conferentie-proceedings op zijn naam staan. Naast het managen van de vakgroep Diervoeding, geeft hij les, voert onderzoek uit en coördineert diverse interdisciplinaire projecten. Hij wordt regelmatig uitgenodigd voor conferenties, commissies en samenwerking met bedrijven of andere vakgebieden op de universiteit.

Dennis Oonincx Wageningen University

Op tienjarige leeftijd kreeg ik mijn eerste (kouseband)slangen van Sinterklaas. In de jaren daarna groeide mijn passie voor reptielen. Na een aantal jaar geholpen te hebben in een dierenwinkel groeide ook het aantal dieren in mijn collectie en kwamen de eerste kweeksuccessen. Ik besloot in 2002 dat ik echt wilde weten hoe deze dieren gehouden en verzorgd moeten worden en ging Dierwetenschappen studeren aan Wageningen University. Hier kreeg ik de kans om te onderzoeken wat de voedingswaarde was van de sprinkhanen die ik op mijn studentenkamer kweekte en studeerde ik af op de vitamine D behoefte van (mijn) opgroeiende baardagamen. Ik zie huisvesting en voeding als de twee belangrijkste pijlers voor het goed houden van dieren. Als onderzoeker in Wageningen heb ik me dan ook op deze twee aspecten gericht.  Inmiddels heb ik hobbymatig enkele tientallen soorten slangen, hagedissen en insecten gehouden en gekweekt. Vakanties breng ik graag door in tropische landen samen met mijn vriendin (ontmoet op een reptielenbeurs). Hier gaan we op zoek naar de lokale herpetofauna om deze te fotograferen en om meer te leren over hun ecologie.

CV van Dennis

Dr. Ir. Ing Dennis Oonincx is na zijn studie Dierwetenschappen gepromoveerd bij het Laboratorium van Entomologie (Wageningen University) op duurzaamheid van insectenproductiesystemen en effecten van dieet op de samenstelling van insecten. Vervolgens is hij  als onderzoeker aangesteld en werkt hij aan verschillende aspecten van voeding van insecten en insecten als voeding. Daarnaast heeft hij verschillende studies gedaan naar vitamine D synthese in reptielen. Zijn bevindingen deelt hij op wetenschappelijk congressen en via presentaties voor hobbyhouders.  

Femke Schaafstra HAS Hogeschool

Dieren hebben altijd centraal gestaan in mijn leven. Al op jonge leeftijd speelde ik met de hond, verschillende katten en konijnen. Op 9-jarige leeftijd kwam daar ook nog een Fries paard bij. In de jaren daarna werd de paardenstapel uitgebreid met een aantal merries en veulens en mijn passie voor paarden groeide. De studie Nederlandse landbouw en veehouderij met afstudeerrichting Paardenhouderij aan de internationale Hogeschool Larenstein was een logisch gevolg. Tijdens deze studie werd mij duidelijk dat juiste voeding een belangrijke rol speelt in het welzijn van dieren. Maar wat is nu eigenlijk juiste voeding? Om antwoord op deze vraag te krijgen, besloot ik om de opleiding Zoötechniek met de specialisatie Veevoeding aan Wageningen Universiteit te volgen. Tijdens deze studie probeerde ik om mezelf zoveel mogelijk te specialiseren in het paard en de relatie tussen voeding en gezondheid te bestuderen. Na de studie ben ik een zestal jaren werkzaam geweest in de petfoodindustrie. In 2009 ben ik begonnen als docent diervoeding bij HAS Hogeschool. In dat jaar was ik ook begonnen als parttime pro-deo promovenda bij de afdeling Voeding, faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht, waar ik het gebruik van titaniumdioxide als verteerbaarheidsmarker in paarden heb onderzocht. In mijn huidige baan kan ik mijn passie voor en kennis over voeding gebruiken om studenten bewust te maken van het feit dat voeding een belangrijke rol speelt in het welzijn van dieren. Naast mijn werk ben ik thuis actief bezig met de verzorging en voeding van zes Welsh-pony’s, mijn paard en twee katten.

CV van Femke

Dr. ir. Femke Schaafstra is gekwalificeerd hogeschooldocent en verzorgt onderwijs op het gebied van diervoeding op HAS Hogeschool te ’s-Hertogenbosch en Venlo. Naast deze onderwijstaken is een van haar taken het begeleiden van studenten tijdens het uitvoeren van onderzoek in diverse jaren van de opleiding.

Myriam Hesta Universiteit Gent

Reeds op zeer jonge leeftijd werd mijn liefde voor dieren duidelijk voor mijn omgeving. Er was ook een variatie aan dieren om te verzorgen en te vertroetelen: kippen, konijnen, katten, een hond en na veel aandringen ook een pony. Toen ik wat ouder werd, ging mijn aandacht vooral naar de zwakkere dieren en elke zwerfkat in nood werd met de nodige aandacht verzorgd. Het was dan ook geen verrassing toen ik rond de leeftijd van 12-13 jaar verkondigde dat ik dierenarts wou worden. Tijdens mijn studies liep ik op elk vrij moment mee met een praktijkdierenarts om zo veel mogelijk bij te leren en mijn praktische ervaring te vergroten. Het is ook toen dat mijn interesse in de voeding gegroeid is. 

Ik aarzelde dan ook niet toen ik als pas afgestudeerde dierenarts kon starten met doctoraatsonderzoek op de dienst voeding van de faculteit dierengeneeskunde in Gent. Tegelijkertijd werd ook gestart met voedingsconsultaties voor honden en katten; in een later stadium volgende ook de dienst paardenvoeding waar zowel dierenartsen als paardeneigenaars terecht kunnen voor voedingsadvies. Die combinatie van klinische voedingsadviezen, onderzoek en ook onderwijs aan dierenartsenstudenten zorgden voor de ideale cocktail en leidde in 2001 tot de titel van Europees specialist in dierenvoeding (Dip ECVCN; European College of Veterinary and Comparative Nutrition). In 2003 behaalde ik mijn doctoraatsdiploma met als topic ‘effect van prebiotica op de gezondheid van katten en honden’. Momenteel ben ik hoofddocent aan hetzelfde labo en begeleid ik verschillende doctoraatsstudenten en residents (dierenartsen die specialiseren in voeding van gezelschapsdieren). 

In mijn onderzoek zoek ik samen met mijn team vooral naar oplossingen voor de obesitas epidemie bij hond, kat en paard waarbij deze dieren soms ook als model voor de mens gebruikt worden, gezien de vele gelijkenissen. Een 2° pijler richt zich op het effect van voeding op darmgezondheid waarbij via de modernste technieken getracht wordt een inzicht te verkrijgen in de fascinerende wereld van het microbioom en metaboloom. Vergelijkingen tussen verschillende gezelschapsdieren maar ook wilde carnivoren, kunnen bijkomende inzichten opleveren. Ook wordt er aandacht besteed aan de natuurlijke voedingsgewoonten van katten, honden en paarden. Resultaten kunnen mogelijks ook interessant zijn voor de voeding van de mens: katten lijden in tegenstelling tot de mens, zelden aan colonkanker ondanks een natuurlijk dieet dat rijk is aan rood vlees en weinig vezel bevat. Een dieper inzicht in het onderliggende mechanisme kan mogelijks ook interessant zijn voor de mens. 

Ook thuis zijn dieren alom tegenwoordig, een passie die met veel plezier doorgegeven worden aan mijn 2 zonen. Hiervoor zorgen Titus en Padder (katten), Lahkiy (hond), Akitah en Bianca (paard en pony)

CV van Myriam

Prof. dr. Myriam Hesta is verantwoordelijk voor de voeding van gezelschapsdieren (honden, katten en paarden) aan de faculteit diergeneeskunde in Gent. Zij geeft les aan studenten diergeneeskunde in verschillende jaren inclusief de klinische voeding. Daarnaast is ze lid van tal van wetenschappelijke comités. Ze is tevens past president van de European College of Veterinary and Comparative Nutrition die de Europese specialisatie in vergelijkende en veterinaire voeding inricht. Haar belangrijkste onderzoeksthema’s zijn obesitas, voeding en gastrointestinale gezondheid en nutritionele effecten op immuniteit bij gezelschapsdieren (honden, katten en paarden) en wilde carnivoren. Ze is ook een frequent gevraagd spreker op internationale congressen en symposia. Myriam Hesta wordt internationaal herkend voor haar expertise in de voeding van gezelschapsdieren en paarden. Daarnaast probeert zij ook haar steentje bij te dragen voor een gezondere voeding voor elk dier door het geven van voordrachten voor eigenaars van gezelschapsdieren en interviews/artikels in kranten en magazines.

Wilbert Pellikaan Wageningen Universiteit

Ik ben geboren in Heerenveen waar ik van jongs af aan het wel en wee van het agrarische leven meekreeg. Op mijn twaalfde kwam ik terecht op het entrainement van Dhr. T. Smeding en maakte ik kennis met de Draf- en Rensport. Gedurende 10 jaar is het werken in de harddraverij mijn passie geweest. Na het volgen van de middelbare landbouwschool en agrarische hogeschool heb ik uiteindelijk de opleiding Zoötechniek afgerond aan de toenmalige Landbouwuniversiteit Wageningen. Inmiddels ben ik al geruime tijd werkzaam aan de Leerstoelgroep Diervoeding bij Wageningen Universiteit als onderzoeker waar ik ook mijn promotieonderzoek heb uitgevoerd. Tijdens mijn promotieonderzoek heb ik mijn vrouw leren kennen en ben inmiddels de trotse vader van 3 dochters. Tijdens mijn studie en eerste deel van mijn carrière heb ik mij vooral gericht op onderzoek naar de voeding van rundvee en maagdarmgezondheid bij varkens. Ik ben in het bijzonder geïnteresseerd in opnamegedrag van kleine en grote herkauwers en paarden en het modelmatig onderzoeken van de effecten van voedermiddelen op het maagdarmkanaal.  Ik heb o.a. een model ontwikkeld voor rundvee dat de effecten van voedermiddelen op methaanvorming in de pens van de koe kan voorspellen. Door mijn vrouw en dochters ben ik opnieuw in aanraking gekomen met de paardenhouderij. Daarnaast zijn steeds meer studenten Dierwetenschappen geïnteresseerd in paarden en andere niet-productiedieren. Dit heeft ertoe geleid dat ik de kennis die ik heb opgedaan bij andere diersoorten nu voor paardspecifieke projecten kan inzetten. 

CV van Wilbert

Een overzicht van het onderzoek en publicaties van Wilbert kan o.a. hier gevonden worden.

Guido Bosch Wageningen University

Van kleins af aan ben ik gefascineerd door het dierenrijk en begaan met dieren. Buiten was ik op zoek naar kikkervisjes en salamanders en thuis was ik druk met onze hamster en katten. Ook door bezoekjes aan dierentuinen en de vele documentaires van David Attenborough en Jacques Cousteau leerde ik meer over dieren in alle uithoeken van de wereld. Hoe dieren in de natuur weten te overleven door ingenieuze aanpassingen in vorm en gedrag vond ik vooral interessant. In de studie Zoötechniek (tegenwoordig Dierwetenschappen) kon ik mijn interesse in de biologie van dieren combineren met mijn zorg voor dierwelzijn. Naast gedrag leerde ik ook over de voeding van dieren. Voeding is essentieel voor groei en gezondheid, maar heeft ook invloed op gedrag. Tijdens mijn promotieonderzoek heb ik dit bij honden onderzocht. Vanaf 2009 ben aangesteld als onderzoeker bij de leerstoelgroep Diervoeding. Onderwerpen waar ik aan werk zijn de vertaling van ecologie naar voeding van dieren, invloed van voeding op eetlust bij katten en de kwaliteit van (nieuwe) grondstoffen en voeders voor honden en katten. Naast mijn werk ben ik thuis natuurlijk ook bezig met de voeding en het gedrag van Gizmo, onze 16 jaar oude kater.

CV van Guido

Dr.ir. Guido Bosch is (co-)auteur van meer dan 50 artikelen in wetenschappelijke tijdschriften en heeft een verscheidenheid aan lezingen op internationale conferenties en seminars verzorgd. Hij is gekwalificeerd universitair docent en verzorgt onderwijs op het gebied van diervoeding op Wageningen University. Hiernaast begeleidt hij met regelmaat studenten gedurende hun onderzoek en afstudeerscriptie.